Hoe verbind je stad met de natuur? Wat kun je toeristen bieden die de kust druk vinden? En waarmee maak je als ondernemer maatschappelijke impact? Prikkelende vragen die tijdens de jaarlijkse netwerkbijeenkomst op Landgoed Te Werve Buiten met verve werden beantwoord. Na een bezoek aan de informatiemarkt gingen de aanwezigen zelf aan de slag, onder leiding van dagvoorzitter en cabaretier Michel Verheijden. Verslag van een interactieve en verrassende bijeenkomst.

In de zomerse ambiance van Landgoed Te Werve Buiten trapten directeur Georgette Leltz en voorzitter Wim Drossaert de netwerkbijeenkomst af, door te delen waar ze trots op zijn. De gemene deler is verbinding. Verbinding door de steeds breder gedeelde campagne ‘Zorgen voor Nationaal Park Hollandse Duinen’, door het bouwen van een ‘community of practice’ voor vergroenen in gemeente,, en vooral door het feit dat er weer zoveel partners samen waren. “Wij kunnen vooruit omdat we partners hebben voor het fundament. Onze focus ligt nu op het uitvoeren van de plannen, en daar hebben we onze partners bij nodig”, benadrukte Leltz.

MientGroen: het verhaal herschrijven
Hoe partners samenwerken over gemeentegrenzen heen, is te zien in het project MientGroen, het gebied tussen nieuwbouwwijk Valkenhorst en de duinen bij Katwijk en Wassenaar. Gemeenten Katwijk en Wassenaar werken samen met diverse NPHD-partners en stakeholders in het gebied om het om te vormen tot een duin-weide corridor tussen de kust en het Groene Hart.
Elisa Meijer van gemeente Katwijk somde alle ingrediënten op: “Strand, duinen, weiden en duizenden jaren cultuurgeschiedenis, van de Romeinen tot de Tweede Wereldoorlog. We gaan het verhaal van dit gebied herschrijven met alle stakeholders en grondeigenaren. Straks komen er meer dan 5.000 woningen met meer dan 15.000 nieuwe inwoners. Die stad gaan we niet scheiden van de natuur, maar ermee verbinden.”
Haar collega Fred Lansbergen van gemeente Wassenaar schetste een landschap met bos, natuurvriendelijke oevers, en een fluctuerend waterpeil in overleg met agrariërs. Hij vulde aan: “Wij zien de kracht van samenwerking met agrariërs, ondernemers en bewoners. Verbinding is de eerste stap, daarna zoeken we samen naar manieren om het gebied te transformeren.”

Kom met een half plan
Misschien is dat wel het ‘halve plan’, waar dagvoorzitter Michel Verheijden later op de dag op doelde. Hij is improvisatie-cabaretier en daagde het publiek uit om spontaan te reageren. Dat bleek nog niet zo makkelijk, als ze allebei hun eigen verhaal willen vertellen.
“Jouw idee zit in de weg om echt naar een ander te luisteren,” zag Verheijden. “Kom eens met een half plan. Geef ruimte voor het verhaal van de ander. Dan gaan ze vanzelf meedenken.” Dat lijkt wel op het proces van MientGroen: eerst op zoek naar verbinding, dan samen verder vormgeven.

ANWB: behoefte aan rust en cultuur
MientGroen biedt natuur en cultuurhistorie in het achterland. Daar heeft de Nederlandse toerist ook behoefte aan, wijzen de resultaten van het driejarig kustbelevingsonderzoek van de ANWB uit. “Drie van de vier Nederlanders bezoekt jaarlijks de kust,” vertelde onderzoeker Jonathan Weegink. “Zuid-Holland scoort een 8, onder meer voor de frisse lucht en de recreatieve mogelijkheden. Negatief punt is de drukte.” 60% van de respondenten overweegt eens een andere badplaats te bezoeken. Ze bezoeken de drukke kust vaker dan het achterland, terwijl ze wel behoefte hebben aan rust en cultuur. Mooie kansen om het landelijke en cultuurhistorische Nationaal Park Hollandse Duinen bij de Nederlandse toerist onder de aandacht te brengen.

Passiviteit doorbreken
Hier kan de tweede tip van dagvoorzitter Verheijden van pas komen: wees duidelijk. Toen hij in stilte op het podium iets uitbeeldde, stond de ‘vrijwilliger’ uit het publiek er in verwarring bij. Er was geen oogcontact en geen actie. “Moedig vragen aan, maak contact”, was zijn advies. “Onduidelijkheid zorgt voor passiviteit.” Dat kan ook gelden voor het toeristisch verhaal van Hollandse Duinen: als je duidelijk bent over wat er te beleven valt, krijg je de toerist in beweging.

Tuincentrum Ockenburgh: impactvol ondernemen
Toen Juriën Kester aan het woord kwam, directeur van tuincentrum Ockenburgh, bleek al snel dat hij geen traditionele ondernemer is. Kester is ervan overtuigd: “Er is meer waarde met natuur te creëren.” Waar bij ‘ouderwetse’ tuincentra 25% van het assortiment uit natuur bestaat, is dat bij Ockenburgh 60%, en dat zijn in Nederland gekweekte en onbespoten planten. Maar dat is niet het enige. “We zetten de natuur in als basis voor een nieuwe vorm van zorg, onderwijs en ondernemen, samen met partijen als Pluk Den Haag en zorginstelling React.”
“Onze doelstelling is groter dan alleen geld verdienen. Mijn missie is de tanker van ondernemers met invloed in beweging krijgen, om positieve impact te maken op de maatschappij en de ecologische waarde te vergroten. Het leven draait om voldoening hebben en van betekenis zijn. Als ondernemer kun je dat, en je moet het ook. We kunnen het systeem gebruiken en veranderen.” Hij besloot met een oproep voor partners bij zijn net opgerichte stichting.

Zeg ja
Dat was een uitnodiging om “Ja” te zeggen, zonder meteen een oordeel te vellen; de derde tip van Verheijden. “Mensen zitten snel in de “Ja, maar”-reflex. Als je het goed wilt doen, focus je juist op wat er mis kan gaan. Bij improviseren stellen we ons oordeel uit. Zeg gewoon overal “ja” tegen, dan voelt de ander zich veilig, en jij gaat op zoek naar kansen in plaats van risico’s.”

Verandering
De tips van Verheijden kwamen langs bij de PowerPoint karaoke, met de praatplaat van Nationaal Park Hollandse Duinen als onderwerp. Hoe vertel je het verhaal van NPHD aan mensen die het nog niet kennen? Hoe overwin je mogelijke bezwaren? Wat werkt bij improvisatietheater, kan hier ook werken. “Verandering is makkelijker dan je denkt, maar moeilijker àls je denkt. Nadenken zit je flexibiliteit in de weg. Dus wil je veranderen, probeer dan eens niet te veel na te denken.”
De PowerPoint karaoke ontlokte bij het publiek diverse oneliners die zo in een marketingcampagne passen. “Het mooiste, langste en spannendste nationaal park van Nederland.” “De duinen zijn een natuurgebied van wereldklasse en de mooiste kustbescherming.” “Samen kijken we hoe steden, recreatie en natuur zo goed mogelijk naast elkaar kunnen bestaan.” “Een bijzondere plek om de relatie tussen mens en natuur te vieren en te versterken.”

Genoeg inspiratie om te doen wat Leltz tot slot van deze bruisende bijeenkomst aan de deelnemers meegaf: “Vertel het verhaal van NPHD.”